Preparing for further study

Ngā mea me mātua whai koe mō te tuku tono

Ka oti tō whakawhāiti i ō whiringa, ka whiria rānei ki hea koe ako ai, me tīmata i tō tono. Ko te nuinga o ngā tono, ka taea mā te ipurangi, i te paetukutuku a te whareako kua tīpakona e koe. Mō te nuinga, me whai:

• ō tutukinga mātauranga.
• īmēra mō tō tono.
• tō Tau Ākonga ā-Motu (NSN), tētahi atu tohu muna rānei e rite ana.
• tautohunga whaiaro whai whakaahua.
• hāponotanga kirirarau, kainoho rānei.
• i ētahi wā, he rauemi taunaki, pēnei i te kōpaki mahi, i te whakaaturanga kōwhiri rānei.

Ki te tonoa koe kia tukua ētahi tuhinga kua whakapūmautia te pono, torona tētahi Kaiwhakawā Tūmatanui (JP), māna e whakapūmau. Tōna tikanga, he JP e tata ana ki a koe, ā, kāore he utu mō ā rātou ratonga.

He whaihua hoki te tiki ake i tētahi kape o tō Pūrongo Mātauranga (NZRoA). He pūrongo ōkawa tēnei e whakarārangi ana i ngā tohuako, i ngā paerewa kua tutuki i a koe (tae atu ki te NCEA), ā, he whaihua hoki mō ngā tono hōtaka, tono mahi hoki i ngā rā kei tua.

Te toro kōrero āwhina, pārongo hoki

Tērā pea ka hiahia hoki koe ki te tuku tono ki ētahi whareako maha, kia kite ko ēhea ka whakaaetia mai. Ko ētahi ka whakaae ahakoa kāore i tutuki ngā whakahau whakauru katoa, nō reira, pai tū, pai hinga, whakamātauria te katoa.

Ahakoa, kāore pea koe i whiwhi i te Uru Whare Wānanga, ka taea tonu tō uru ki te nuinga o ngā hōtaka whare wānanga, ka eke ana koe ki te 20 tau te pakeke.

Ki te uaua tonu te whakatatū i tētahi kōwhiringa, whakamātauria ēnei nā:

• whakapā atu ki tētahi kaitohu tauira: kei te nuinga o ngā whareako ētahi tāngata mātau hei whakautu pātai mō ētahi kaupapa pēnei i ngā hōtaka, ngā tono me ngā utu akoranga. Kitea ai ngā taipitopito whakapā mō ngā kaitohu tauira i te paetukutuku a te whareako.
• peka atu ki tētahi rā, hui whakamōhiohio: ka whakahaerehia e te nuinga o ngā whareako ētahi rā, hui whakamōhiohio e mārama kē atu ai te tangata ki ngā momo hōtaka me te noho i te papa o te whareako. Whakaritea ai hoki he kauhau hei toro māu, he kaimahi hei whakautu i ō pātai, he tāpoi papa whareako hoki.
• kōrero atu ki tō whānau me ō hoa: ko ngā whānau me ngā hoa e takahi hoki nei i tēnei huarahi, he kōrero āwhina pea ā rātou, hei āwhina i a koe ki te whakatatū i ō kōwhiringa.

I mua i tō tīmata ki te ako

Kāore e mutu ngā mahi whakarite i tō tono noa! Kei tō reta whakaae ētahi pārongo mō ngā mea me mātua whai i mua i tō tīmata, pēnei i ngā pukamatua, me ngā whakahau hangarau. Me penapena pūtea mā te hoko puka oruoru, mā te rapa utu ngāwari mā te tauira rānei i te ipurangi.

"He whaihua kia mōhio tōmua he aha ngā huarahi ako pai mōu, ki te kore kē koe e mōhio – arā ētahi kairoro i te ipurangi hei āwhina. Ki a au ake nei, nā te karawhiu i ngā mahi i ako ai au, pēnei i te whakamahi kāri kōhiko, me ngā hōtaka ā-ipurangi ki te whakamātau i taku mōhio ki ngā ako hei whakamahi māku (ka nui taku taunaki i te Quizlet me Kahoot!)."

- Amy

Hei whakatepe, me whai whakaaro ake ki tō wātaka. Kia kaua ō akoranga, ō mahi, me ō mahi ngahau e orua, ā, kia āhua wātea tonu koe ki te whiriwhiri me pēnei rānei, me pērā kē rānei.

Ngā wharenoho tauira

He kōwhiringa pai ngā wharenoho tauira mehemea koia nei te wā tuatahi e noho mawehe ana koe i te kāinga, e hou ana rānei koe ki te ako paetoru.

Tokomaha ana ngā whareako paetoru i Aotearoa, he wharenoho tauira ō rātou, ā, kei ētahi te whiringa ki te noho ki tētahi whānau ake. Arā ngā kōwhiringa rerekē kei ngā wānanga, tae atu ana ki te noho marae i te wā o te wānanga.

Te whakatā i ngā mahi ako

He rerekē anō te huarahi ako o tēnā, o tēnā, ā, he mea nui te whiriwhiri i tētahi ara e tika ana mōu.

He pai noa iho te whakatā i muri i te kura, i waenganui rānei i ō mahi ako. Kāore he pēhanga kia oti katoa i a koe i te wā kotahi! Ko ngā tauira i whakatā ai, i mua, i waenganui rānei i ā rātou mahi ako, kua pārekareka ki a rātou te mahi me te whai wheako.