Kua kōrerohia i tēnei whārangi:

He aha ngā tautoko mātauranga matua kei reira?

E ai ki ō āhuatanga, ka taea e koe te tono mō ngā momo tautoko ā-pūtea rerekē ina tīmata koe i te mātauranga matua. Ka kapi ko ngā mea pērā i ō utu akoranga, ngā whakapaunga o ia rā pērā i te kai, ka hiahia koe ki te tirotiro he aha ngā tautoko ka taea e koe te tono i mua noa atu i te wā hei whakarite ka oti i a koe ō moni te whakahaere.

Ko ētahi o ngā tautoko ā-pūtea mō te mātauranga matua ko ēnei:

  • Tahua tautoko ākonga – he utunga ā-wiki hei āwhina i a koe ki te utu i ō whakapaunga o ia rā.
  • Pūtea taurewa ākonga – he rahinga moni hei āwhina i a koe ki te utu i ngā mea pērā i ngā utu akoranga me ngā rauemi ako, me ngā utu hāneanea.
  • Ngā karahipi – ngā tohu pūtea i tukuna mō ngā pūtake mai i tō whakatutukitanga i te kura ki te rohe i pakeke mai koe.
  • Ako Kore Utu – he NZ$12,000 te mōrahi ka taea te kerēme e ngā ākonga e ū ana ki ētahi whakaritenga hei āwhina ki te utu mō ā rātau utu tau tuatahi.

Ko te tikanga katoa ēnei ka whakamāmā i ēnei katoa te āhuatanga mōu ki te whai i te mātauranga matua. He tino whaitake ngā karahipi i te mea kāore koe e mate ki te whakahoki. Nā, me te maha o ngā karahipi kāore e kerēmetia i ia tau i Aotearoa, he pai tonu te tūhura ka tono ki ērā e āhei ana koe. Ka ohorere pea koe ki te rahinga o te pūtea ka whiwhi koe mā tēnei!

He nui ake ngā mōhiohio kei tā mātau pōhi mō ngā tautoko ā-pūtea, ā, ka taea e koe te pānui mā te pāwhiri i te hono i raro.

Ngā hono whaitake:

Ka aha mēnā kāore ahau i te hiahia ki te haere ki te mātauranga matua?

Ehara i te mea me uru koe ki te mātauranga matua e whiwhi tautoko ā-pūtea ai. E ai ki tō āhuatanga, hei tauira, mēnā kei te hiahia tautoko koe i te mea he iti iho i te 30 haora tō mahi i te wiki, kua mate koe ki te wehe i te kāinga, ka taea pea e koe te tono mō ngā āwhina ā-pūtea mai i Te Hiranga Tangata.

Ko ētahi tauira o ngā tautoko ka taea e koe te tono ko ēnei:

  • he utunga ā-wiki mō te hunga rapu mahi (Jobseeker Support)
  • ngā tautoko mō ngā whakapaunga noho.

Mēnā e hāngai ana ēnei ki a koe, tirohia ngā pāwhiri e hāngai ana ki a koe. Ki te kore, ā, kei te hiahia koe ki te tiro he aha atu anō, ka taea e te whārangi Te Manatū Whakahiato Ora te tuku tētahi tātaritanga whaiaro ake ki a koe.

Ngā hono whaitake:

Ngā paetukutuku hira

  • Te Manatū Whakahiato Ora (MSD): He tari Kāwanatanga a MSD e tuku ana i ngā mea pērā i ngā ratonga whai mahi, tahua tautoko ākonga me ngā pūtea taurewa me te tohutohu i te Kāwanatanga mō ngā kaupapahere pāpori.
  • Te Hiranga Tangata: E whakahaerehia ana a Te Hiranga Tangata e MSD, ahakoa e tino arotahi ana ki te āwhina i ngā tāngata ki te whai mahi, te whakangungu rānei, te tautoko i ngā kaimahi me te tohutohu i te tangata ki ngā take pūtea.
  • Youthline: He kohinga whakahaere a Youthline puta noa i te motu e whai ana ki te tautoko i te hunga taiohi kei te hiahia i tēnei. He whaitake tana 'Advice Hub' e kapi ai ngā take pērā i te 'Tinana' me te 'Hinengaro', me tētahi waea koreutu mēnā kei te hiahia koe ki te kōrero ki tētahi tangata.